Psalm 8
JaHUaH, onze Heer,
hoe majestueus is Uw Naam op heel de aarde!”

André H. Roosma
27 mei 2017

Deze begin- en eindregel van Psalm 8 is van grote betekenis voor ons, ja ook voor u die dit leest. Het is van belang te weten dat de Naam JaHUaH van onze Heer majestueus of heerlijk is over heel de aarde. In dit artikel wil ik graag met u delen waarom ik vind dat dat zo is.
Hieronder begin ik zoals gebruikelijk met de rijke tekst van dit mooie lied op muziek zelf; zowel het Hebreeuwse origi­neel, als een nauw­keu­rige Neder­landse vertaling.1 Daarna volgt niet een volledige bespreking, ik geef slechts wat punten die me opvallen. Ik roep u, als lezer, op om zelf de grote lijn van deze Psalm te ontdekken door hem vóór en na mijn commentaar enkele keren rustig door te lezen, en Gods geest te vragen de centrale boodschap tot uw hart te laten dóórdringen.

 1 Voor de zangleider: op ‘De Gittit’.
Een lied op muziek, van David.
לַמְנַצֵּ֥חַ עַֽל־הַגִּתִּ֗ית מִזְמ֥וֹר לְדָוִֽד׃
 2  JaHUaH, onze Heer, hoe majestueus is Uw Naam op heel de aarde!
U, die Uw majesteit gesteld hebt boven de hemelen.
יְהוָ֤ה אֲדֹנֵ֗ינוּ מָֽה־אַדִּ֣יר שִׁ֭מְךָ בְּכָל־הָאָ֑רֶץ אֲשֶׁ֥ר תְּנָ֥ה ה֝וֹדְךָ֗ עַל־הַשָּׁמָֽיִם׃
 3 Uit de mond van kinderen en zuigelingen hebt U sterkte gegrondvest, omwille van Uw tegenstanders, om de vijand en wraakzuchtige te laten ophouden. מִפִּי עֽוֹלְלִ֨ים ׀ וְֽיֹנְקִים֮ יִסַּ֪דְתָּ֫ עֹ֥ז לְמַ֥עַן צוֹרְרֶ֑יךָ לְהַשְׁבִּ֥ית א֝וֹיֵ֗ב וּמִתְנַקֵּֽם׃
 4 Als ik Uw hemel aanschouw, het werk van Uw vingers, de maan en de sterren, die U hun plaats gegeven hebt; כִּֽי־אֶרְאֶ֣ה שָׁ֭מֶיךָ מַעֲשֵׂ֣י אֶצְבְּעֹתֶ֑יךָ יָרֵ֥חַ וְ֝כוֹכָבִ֗ים אֲשֶׁ֣ר כּוֹנָֽנְתָּה׃
 5 Wat is de mens, dat U aan hem gedenkt, en het mensenkind (of: de mensenzoon), dat U hem aandacht geeft? מָֽה־אֱנ֥וֹשׁ כִּֽי־תִזְכְּרֶ֑נּוּ וּבֶן־אָ֝דָ֗ם כִּ֣י תִפְקְדֶֽנּוּ׃
 6 Toch hebt U hem bijna goddelijk (lett.: klein/bijna van/uit God of goden) gemaakt, en hebt hem met glorie en heerlijkheid omringd (of: gekroond). וַתְּחַסְּרֵ֣הוּ מְּ֭עַט מֵאֱלֹהִ֑ים וְכָב֖וֹד וְהָדָ֣ר תְּעַטְּרֵֽהוּ׃
 7 U doet hem heersen over de werken van Uw handen; alles hebt U onder zijn voeten gesteld; תַּ֭מְשִׁילֵהוּ בְּמַעֲשֵׂ֣י יָדֶ֑יךָ כֹּ֝ל שַׁ֣תָּה תַֽחַת־רַגְלָֽיו׃
 8 Kuddedieren en runderen - die alle; en ook de wilde dieren van het veld.צֹנֶ֣ה וַאֲלָפִ֣ים כֻּלָּ֑ם וְ֝גַ֗ם בַּהֲמ֥וֹת שָׂדָֽי׃
 9 Het gevogelte van de hemel, en de vissen van de zee; al wat de paden van de zeeën doorkruist. צִפּ֣וֹר שָׁ֭מַיִם וּדְגֵ֣י הַיָּ֑ם עֹ֝בֵ֗ר אָרְח֥וֹת יַמִּֽים׃
 10 JaHUaH, onze Heer, hoe majestueus is Uw Naam op heel de aarde!יְהוָ֥ה אֲדֹנֵ֑ינוּ מָֽה־אַדִּ֥יר שִׁ֝מְךָ֗ בְּכָל־הָאָֽרֶץ׃
 

Psalm 8

Voor de vertalers van NBG vertaling stond in deze Psalm de mens centraal, want zij zetten boven deze Psalm: De mens, de kroon der schepping Gods. Inderdaad gaat het in de binnenste kern van deze Psalm – vers 5 en 6 – over de aandacht en de belangrijke plek die de mens van God krijgt temidden van de schepping. De Psalm wordt echter als het ware omringd door de zin „JaHUaH, onze Heer, hoe majestueus is Uw Naam op heel de aarde!”. De vertalers van de Herziene Statenvertaling zien deze Psalm dan ook als primair beschrijvend over God Zelf, zij gebruikten als titel: De majesteit van de HEERE. Iets dergelijks zien we bij Peter Oussoren, de vertaler van de Naardense vertaling, die boven deze Psalm zet: Domine, Dominus noster - Heer, onze Heer - de eerste woorden van de Latijnse Vulgaat vertaling van deze Psalm. Beide gaan echter in feite voorbij aan het eerste en allerbe­lang­rijkste Woord.

Het eerste Woord van de eigenlijke Psalm geeft aan over Wie David het hier heeft en Wie hier centraal staat; dat is namelijk de heerlijke Naam van de God van Isra’el: JaHUaH. David beschrijft die heerlijke Naam als addir - groots, majestueus, heerlijk, machtig. En hij voegt eraan toe: over heel de aarde. Dat is kenmerkend voor het geloof van David. Hij geloofde dat Gods heerlijke Naam JaHUaH, dat is: Zijn glorierijke en actieve, leven gevende aanwezigheid, majestueus, machtig en heerlijk was en is over heel de aarde. Niet slechts voor de gelovige Israëlieten of Joden, maar over héél de aarde, voor alle volken, en zelfs over alle onbewoonde gebieden. God JaHUaH is overal de grote, heerlijke Actief Aanwezige! Overal is Hij Degene Die léven geeft!

In vers 3 vestigt David er de aandacht op dat God JaHUaH zelfs wat wij als zwak zien kan gebruiken om Zijn kracht te laten zien. Mooi vind ik het Hebreeuwse werkwoord dat vertaald is met ophouden; dat is namelijk het werkwoord shabat. Hij laat die vijand en wraakzuchtige shabat vieren. Ziet u ze al, al hun werkzaamheden neerleggen, de torah bestuderen, vrolijk genieten van gemeenschap met anderen en helemaal tot rust komen? Ik mooet eraan denken hoe ik grote, stoere kerels vertederd heb zien worden en al hun bravour vergeten, enkel bij het zien of horen van hun eerste baby, kort na de geboorte.
Dit vers doet me ook sterk denken aan wat Paulus schrijft in 1 Korinthiërs 1: 21-31, over dat het zwakste van God sterker is dan de mensen en dat Hij wat in de ogen van de wereld dwaas is, heeft uitgekozen om de wijzen te beschamen; en wat in de ogen van de wereld zwak is, heeft uitgekozen om de sterken te beschamen. Wat in de ogen van de wereld onbeduidend is en wordt veracht, wat niets is, heeft God uitgekozen om wat wél iets is teniet te doen. Zo kan geen mens zich tegenover God op iets beroemen. Gods kracht laat Zich zien in onze zwakheid.

En eveneens spreekt het uitgestrekte firmament heel duidelijk van Gods grootheid. Wanneer we bijvoorbeeld bedenken hoe groot en heet onze zon is, en dat er sterren zijn waarbij vergeleken die maar een stipje is... Mijn verstand staat stil en ik aanbid... Helemaal, wanneer ik er dan bij stilsta dat de God Die dát allemaal zo zijn plaats gegeven heeft, Zich zó liefdevol en teder met mij, met ons mensen bezig houdt...

Zoals gezegd vormen vers 5 en 6 de binnenste kern van de Psalm. Wat opvalt in vers 5 is het woord gedenken. Vaak roept God Zijn mensen op om te gedenken – Hebreeuws: זכר - zakhar – wat ze met Hem beleefd hebben. Hier ziet de Psalmist hoe God, omgekeerd, ons mensen gedenkt. Is dat niet mind-blowing? Hij vraagt zich dan ook af welke basis God heeft om dat te doen. Ik kom daar zó op terug. Nu eerst even dít: In de Hebreeuwse stijl­vorm van de parallel gebruikt hij in het tweede deel van dit vers het Hebreeuwse woord תִפְקְדֶֽנּוּ - tipqedennu - een verbuiging van de werk­woords­stam פקד - paqad, hier vertaald met aandacht geven. Ik wijdde al eens een uitgebreide bespreking aan de oorspronkelijke betekenis van elk van deze twee werkwoordsstammen.2 De gebruikte parallel geeft ook aan dat deze woorden overeenkomsten hebben. Die overeenkomsten hebben mij doen besluiten, paqad hier te vertalen met aandacht geven. De volgende verzen geven aan hóé Hij dat doet; hoe Hij dat invult.
En waaróm doet God dat? Precies om wat in vers 2 en vers 10 staat, de twee verzen die als het ware de rest van deze Psalm omvatten, en die de sleutel vormen tot een goed begrip van dit lied. Het is Zijn heerlijke Naam, Zijn Karakter en Zijn Identiteit die weergegeven worden in Die heerlijke Naam, waarom Hij zó handelt met de mens. Die heerlijke Naam JaHUaH zegt namelijk, dat het Zijn karakter is dat Hij graag aanwezig wil zijn bij Zijn mensen, geschapen naar Zijn beeld en gelijkenis. Bij iedereen over héél de wereld. Dát maakt die bijzondere Naam zo heerlijk en zo majestueus.

In vers 8 komen we de behemót – hier vertaald met wilde dieren – tegen. Uit de beschrijving in Job 40: 15-24 bljkt dat het ook over een dinosaurus kan gaan (een staart als een ceder en opgewassen zijn tegen een bruisende rivier kan niet van veel dieren worden gezegd). De toevoeging sadai - een oude, poëtische vorm van sadah - van het veld, zou in de oorspronkelijke Hebreeuwse tekst waarin geen onderscheid tussen de shin en de sín was te zien, zoals deze tekst ooit was, wellicht ook gelezen kunnen worden als shaddai, zodat we het tweede deel van vers 8 dan zouden kunnen lezen als: en zelfs de geweldige dinosaurus!3 De vissen van de zee en alle dieren die de paden van de zeeën doorkruisen, geven ook iets van de grootsheid weer, want wie kan als eenvoudig mens de vissen, schildpadden en wat dies meer zij, volgen op hun tochten over de oceanen? Of de vogels op hun grote trektochten, elk jaar opnieuw?

En toch, zelfs waar wij hen niet kunnen volgen (of hooguit met zeer geavan­ceerde technologie, en zelfs dan nog beperkt), God JaHUaH is daar – overal!

Laten we in verwondering en aanbidding opzien naar deze Grote Aanwezige!

Hallelu JaHUaH !


Noten

1 De glorierijke Naam van God geef ik hier zo goed mogelijk weer vanuit het oudste Hebreeuwse origineel.
Voor meer achtergrond informatie over de glorierijke Naam van God, JaHUaH, zie:
André H. Roosma, ‘De wonderbare en liefelijke Naam van de God Die er was, Die er is, en Die er zijn zal.pdf document, uitgebreide Accede!/Hallelu-JaH! studie (ca. 90 p.), juli 2009.
2 Dat was in de artikelen:
Zakhar beShem JaHUaH – de Naam van JaHUaH gedenken/roemen, uit Psalm 20’, respectievelijk:
Wat God JaHUaH over Zichzelf zegt’.
3 Naar de huidige inzichten over de grammatica van het Bijbels Hebreeuws wringt de vorm dan wel een beetje, want behemót is grammaticaal een vrouwelijk meervoud, en shadat zou dan qua vervoeging meer passend lijken dan shaddai.

Ik vind het mooi dat God me bij deze Psalm bepaalde, juist nu ik door een enkel-blessure even aan huis gekluisterd ben. Ik had met het mooie weer van deze weken graag wandelingen of fietstochten gemaakt. In die zin ben ik op een andere plaats dan waar ik wezen wilde. Maar ook daar is JaHUaH met Zijn goedertierenheid, en leert Hij mij nog meer te genieten van Hem en van de vogels en bloemen in m’n eigen tuin en van de mensen die voor me bidden, zo nu en dan op bezoek komen of even bellen, of me in hun auto naar de kerk of naar de fysiotherapeut rijden. Zoals ik al schreef: Gods kracht laat Zich zien in onze zwakheid.


Reacties

naam: *
e-mail: * (wordt niet openbaar gemaakt)
website: (optioneel)
reactie:
Ik wil graag dat mijn reactie hier wel / niet opgenomen wordt.
* = verplicht veld


 
home  home ,  nieuws index  ,  artikelen index

  
bloemdecoratie 

Bedankt voor uw belangstelling!

bloemdecoratie